3 Mayıs 2010 Pazartesi

DURAKLAMANIN DIŞ NEDENLERİ VE DURAKLAMA DÖNEMİ İSYANLARI


DURAKLAMANIN DIŞ NEDENLERİ
1. Devletin Doğal Sınırlara Ulaşması: Devlet sınırlarının coğrafi ve siyasi nedenlerden dolayı daha fazla genişleyememesi doğal sınırlara u-laşmak olarak nitelendirilir. Öyle ki devlet kuzey-de Sibirya’nın verimsiz topraklarına, Güneyde çöller ve okyanusa, Doğu’da Hazar Denizi ve dağlık alanlara ve Batı’da güçlü devletlere kom-şu olunacak şekilde genişlemiştir. Bu durum fe-tihlerin durmasına ve dolayısıyla devletin en ö-nemli gelir kaynaklarından olan savaş ganimetle-rinin kesilmesine neden olmuştur.

2. Coğrafi Keşifler: Avrupalı devletler İspanya ve Portekiz öncülüğünde Uzak Doğu’nun hammad-de kaynaklarına ulaşmak amacıyla büyük keşif hareketlerine girişmiş ve bunun sonucunda Afri-ka’nın güney kısmındaki Ümit Burnu’nu bulmuş-lardır. Bu durum İpek ve Baharat Yolu’nun ve Akdeniz limanlarının önemini kaybetmesine At-las Okyanusu limanlarının önem kazanmasına neden olmuştur. Bu da Osmanlı’nın en önemli gelir kaynaklarından olan gümrük gelirlerinin ke-silmesi anlamına gelmiştir.

3. Rönesans ve Reform Hareketleri: Avrupalı devletlerin özellikle büyük haçlı seferleri sonra-sında doğunun kültürel birikimine sahip olmaları sonucunda kültürel ve bilimsel gelişmeler ya-şanmış, Osmanlı Devleti ise özellikle XVII. yüz-yılda bu gelişmeleri takip edememiş; çünkü Av-rupa’nın üstünlüğünü tanımamıştır. Bu durum bu dönem itibariyle yapılan savaşlarda Osmanlı’nın yenilgiye uğramasına neden olmuştur.

DURAKLAMA DÖNEMİ İSYANLARI
1. Merkez İsyanları: Başkentte Yeniçeri Ocağı’nın bozulmasına bağlı olarak ulema sınıfının kış-kırtmalarıyla, ortaya çıkan yeniçeri ayaklanmala-rıdır.
2. Celali İsyanları: Tımar toprağı elinden alınmış köylünün taşra isyanları olarak da bilinen ayaklanmalarıdır.

BİLGİ NOTU :
Bu isyanlara medreselerden mezun olmalarına rağmen işsiz kalmış medrese öğrencileri (suhte) de katılmış ve bu durum isyanlara sosyal içerik kazandırmıştır. Bu isyanlar adını Yavuz Sultan Selim zamanında Anadolu’da patlayan isyanlara öncülük eden Bozoklu Celal’den almaktadır.

3. Bağlı Beylik ve Eyalet İsyanları: Osmanlı Dev-leti’ne bağlı, iç işlerinde bağımsız dış işlerinde merkeze bağlı beyliklerin merkezi otoriteye bağlı isyanlarıdır. Bunlar Eflak - Boğdan Hanlığı, Bos-na - Hersek Beyliği ve Erdel Beyliği, Kırım Hanlı-ğı ve Hicaz Emirliği’dir. Ancak Kırım Hanlığı ve Hicaz Emirliği halklarının çoğunluğu Müslüman olduğu için bu bölgelerde isyan görülmemiştir.

UYARI :
Duraklama dönemi isyanlarının ortak özelliği merkezi otorite ve maliyenin bozulmasına bağ-lı olarak yaşanmalarıdır.

BLGİ NOTU :
Bu isyanlarda devletin tutumu; isyanların nede-nini araştırarak köklü çözümler aramak yerine bazı isyancılara istediklerini vererek bazılarına ise baskı ve şiddet uygulayarak isyanları bastır-mak olmuştur. Bu durum, sorunların çözüleme-mesine ve karışıklıkların büyümesine neden ol-muştur.

Duraklama Dönemi Islahatçıları’nın Genel Özellikleri:
1. Osmanlı Devleti bu dönemde yaptığı ıslahat hareketlerinde Avrupa’nın üstünlüğünü tanıma-mış dolayısıyla ıslahatlarda Avrupa örnek alın-mamıştır.
2. Islahatlar şahıslara bağlı kalmış ve devlet politi-kası haline getirilememiştir.
3. Yenileşme çabalarında askeri ve ekonomik alan-lara öncelik verilmiş, farklı alanlarda ıslahat gö-rülmemiştir.
4. Islahatlarda devletin sorunlarının temeline inile-memiş, yüzeysel çözümler üretilmiştir.
 
EğlenceBlog.Com 2010 Eğlence .
Bu sitedeki meteryaller diğer websitelerinden değerlenmiştir.